به دوران co-creation خوش آمدید

ما در ایران هنوز مشغول جنگ و دعوای این هستیم که چرا باید یک نمونه سریع به مشتری نشان بدهیم… و معمولا جواب این است که محصول هنوز آماده نیست و زود هست … بعد از دو سال یک نسخه از محصول لانچ می‌‌شود و … .
یا مهمترین بحث ما این است که واحد تحلیل باید بگوید که فیچری انجام بدهیم یا مدیر محصول یا مدیر عامل … یا نیروهای فنی شاکی هستند که چرا از ما نظر خواهی نمی کنند. اما در همان حال دنیا وارد فاز جدیدی از تعامل با مشتری و کاربران شده است.

در دوران نه چندان قبل، یک محصول ساخته می‌شد و با کمک حجم تبلیغات شدید و صدا و سیما به مشتری ارائه می‌شد، عمر محصول نیر به میزان تبلیغات وابسته بود و معمولا مشتری در چرخه عمر محصول تاثیری مهمی نداشت.
در دوران چابکی ما نمونه کوچکی می‌سازیم و به مشتری نشان می‌دهیم و بازخورد می‌گیریم(البته فعلا هم هنوز کامل انجام نمی‌شود یا هنوز اعتقادی وجود ندارد)، هدف ما گرفتن بازخورد سریع از مشتری است یا بعبارتی تعامل دادن او در فرآیند توسعه.

در دوران co-creation کاربران همراه ما هستند یا از ابتدا آنها می‌گویند چه چیزی باید بسازیم… یا خیلی ساده قرار نیست فقط ما خلاقیت کنیم، خلاقیت کار همه ما تولید کننده و مصرف کننده است.

یک مثال ساده و خوب اجرا شده، برای استارباکس بوده، طی یک پلفترم، مشتری ها ایده های خودشان را ارسال می کنند، به ایده های دیگران می توانند رای بدهند، در مورد آنها بحث کنند، و البته در جریان اجرای این ایده ها باشند. انگار استارباکس برای آنهاست.

یکی از این ایده ها که اجرا شد: نوشیدنی رایگان در صورتی که از لیوان یک بار مصرف استفاده نشود(یعنی لیوان استارباکس خودتان را بیاورید)

آیا واقعا مشتری یا کاربران حال دارند همراه ما خلاقیت کنند؟ هر کسب کاری یک سری مشتری وفادار دارد که آنها حاضر هستند همراه کسب کار باشند، دوست دارند ایده بدهند و … . پیدا کردن آنها و همراه کردنشان فرآیندی است که الان با نام co-creation انجام می شود. البته نظرخواستن از قبل بوده است، ولی در این دوران جدید، ما مشتری را تعامل میدهیم، آنها ایده میدهند، راجع به نظرات دیگران نظر میدهند، در فرآیند تولید هستند، دمو می ببینند و اصلا این کار فانتزی نیست.

اما برای خودمان با وضعیت جاری، فکر میکنم این نوع فعالیت ها برای بسیاری از شرکتهای ایرانی قابل تصور نیست، زیرا به معنای واقعی کلمه به مشتری مداری اعتقادی نداریم، به یک دلیل مهم، حیات کسب کار ما به مشتری وابسته نیست، یا از پول نفت تغذیه می کنیم یا پول مفت سرمایه گذارها. پیشنهاد این است که این تمرین خلاقیت جمعی را با کارمندان یا بخصوص نیروهای فنی شروع کنیم، یعنی یک واحد یا یک نفر مسئول خلاقیت در شرکت نباشد، همه اعضای شرکت مسئول خلاقیت باشند، این شاید تمرین خوبی برای آغاز اینگونه فرآیندها باشد.

چابک و موفق باشید

اسد صفری