چگونه اسکرام مستر بهتری باشیم – ۱

اگر قرار باشد حتما نتایج یکی از جلسات اسکرام را مستند کنیم آن جلسات بدون شک رترو یا بازنگری اسپرینت خواهد بود. اما چرا؟

بر اساس تجربیات من دو دلیل اساسی برای ضرورت مکتوب سازی این نتایج وجود دارد.

۱. هر روز بدتر از دیروز

در کتاب واقع نگری یا همان Factfulness نکته بسیار جالبی وجود دارد که تقریباً تمامی کتاب حول و حوش این موضوع می چرخد که اگر از افراد پرسیده شود به نظر شما دنیا نسبت به قبل جای بهتر یا بدتری شده است؟ در اکثر موارد بسیاری از افراد می‌گویند بدتر.

ولی این کتاب با دلایل بسیار زیادی به این اشاره دارد که دنیا نسبت به سال های قبل جای بهتری برای زندگی کردن شده است اشاره به مواردی مثل بالا رفتن میزان بهداشت، میزان دسترسی مردم به ثروت، آموزش و…. در صورت علاقه مندی شنیدن این اپیزود از بی پلاس را حتما توصیه میکنم.

بر اساس این نوشته، ما به عنوان انسان تمایل داریم:

• تجربیات ناخوشایند را بهتر از تجربیات خوشایند به خاطر بسپاریم

• توهین‌ها را بهتر از تحسین‌ها به یاد بیاوریم

• ما نسبت به محرک‌های منفی واکنش شدیدتری نشان می دهیم

• به چیز‌های منفی بیشتر از چیز‌های مثبت فکر کنیم

• به حوادث منفی قوی‌تر از حوادث مثبت واکنش نشان می دهیم

مثلا فرض کنید در حال سپری کردن روز بسیار خوبی در محل کارتان هستید تا اینکه یکی از همکاران‌تان نظر بی‌ادبانه‌ای می‌دهد و آزرده‌تان می‌کند و باعث می شود شما باقی روزتان به فکر کردن به کلماتی که شنیده‌اید بگذرانید و کلافه و ناراحت باشید و غرق آن اتفاق شوید. وقتی به خانه می‌رسید، همسرتان از شما می‌پرسد روزتان چطور بوده است و شما جواب می‌دهید: «افتضاح!».

یا یک سوال دیگر، به نظر شما وضعیت کشور ما هر روز بهتر می شود یا بدتر؟ نمیدانم جواب اعضای تیم به این سوال چه خواهد بود، ولی افراد با همین سطح امید به بهبود در شرکت ها حاضر می شوند.

حال به این فکر کنید که ازهمان افراد بپرسیم اسپرینت های گذشته چگونه بوده اند؟ احتمالا آخرین مشکلات ملاک قضاوت آن ها از خوبی یا بدی خواهد بود.

این دلیل بسیار مهمی برای مکتوب سازی نتایج رترو هست.

مستند سازی نتایج و بررسی دوره ای آن مثلاً هر ۳ یا ۴ یا ۵ اسپرینت یک بار باعث می‌شود که تیم پیشرفتی که در این مدت کرده است را به یاد آورد، این باعث می‌شود که تیم پی ببرد قرار نیست ما به وضعیت بدون مشکل برسیم.

یکی از وظایف اصلی اسکرام مسترها دقیقاً همین مورد است که بتوانند این تفکر را ایجاد کنند و جلسات رترو فرصت طلایی و خوبی برای رسیدن به این ذهنیت است، که به موارد و مشکلاتی که در طول اسپرینت برخورده اند بپردازند و در ادامه همه اعضا تیم روند پیشرفت را ببیند و این حس را داشته باشند که حرکت رو به جلو است.

۲. حس بد اسکرام مسترها

واقعیت تلخ یا ناراحت کننده برای اسکرام مسترها این است که اگر آنها خوب عمل کنند حس افراد تیم یا مدیران این خواهد بود که آیا آنها واقعاً کاری انجام می دهند؟ آیا اصلا به آنها نیازی هست و… باعث می شود که اسکرام مسترها حتی اگر خوب عمل کرده باشند به وجود یا عملکرد خود شک کنند که آیا من خوب عمل می کنم و بعضاً حس بدی نسبت به خودشان داشته باشند، که به این حالت سندروم ”ایمپاستر” گفته می‌شود.
سندروم ایمپاستر به افراد این حس را منتقل می‌کند که شما به عنوان یک فرد در آن شرکت یا تیم با ارزش نیستید و به عنوان یک آدم متقلب وانمود می کنید که مفید هستید.
مکتوب کردن نتایج جلسات رترو علاوه بر مواردی که در مورد یک گفته شد می تواند از به وجود آمدن حس ایمپاستر جلوگیری یا حداقل آن را کمتر کند. مهمترین مورد این است که شما به عنوان یک فرد متخصص می بینید که تیمی که آن را تحویل گرفتید در اسپرینت های قبل چه مشکلاتی داشته و چه مواردی در طول اسپرینت های قبل رفع شده است.
معمولاً مدیران انتظار دارند که شما به عنوان اسکرام مستر، تیم یا تیم هایی که با آنها کار می کنید را به وضعیت بدون مشکل برسانید ولی شما به عنوان اسکرام مستر باید این را بدانید که چنین وضعیتی کلاً وجود ندارد و وظیفه شما ایجاد فرهنگ بهبود مستمر در تیم است و فرهنگ بهبود مستمر یعنی اینکه همیشه مشکلاتی که امروز برای ما مهم هستند باید رفع شوند البته این به این معنی نیست که اگر شما یک مشکلی را رفع کردید گارانتی این است که در آینده هیچ مشکلی دیگری به وجود نخواهد آمد.
مثالی آشنا شرکت تویوتا هست این شرکت از پیشروان فرهنگ بهبود مستمر است و بعد از چند ده سال این شرکت هنوز فرآیند بهبود مستمر خود را حفظ کرده . به عبارت ساده تر اگر قرار بود مشکلات کامل رفع شوند دیگر چرا نیاز به این بود که فرهنگ بهبود مستمر ادامه پیدا کند.

جایی به اسم سرزمین بدون مشکل وجود خارجی ندارد. اصل داستان این است که ما باید مشکلات اصلی که نمی‌گذارند امروز ما عالی عمل کنیم را رفع نماییم.

چابک و موفق باشید
اسد صفری